Een meester in het minder grootse genre der novelle. Het onthaal van Hendrik Conscience in Nederland, 1849-1883

Samenvatting

Samenvatting – Dit artikel onderzoekt de waardering en beeldvorming van Hendrik Conscience en zijn werk in Nederland. Vertrekpunt is de vraag hoe hecht de relatie kan zijn geweest tussen de schrijver en de Leidse filoloog Matthias de Vries. Deze relatie lijkt exemplarisch voor het onthaal dat Conscience vond bij Nederlandse cultuurdragers. Dit wordt geanalyseerd op basis van berichtgeving in de Nederlandse dagbladpers, vanaf Consciences doorbraak in Nederland in 1849 tot zijn dood in 1883. De analyse laat zien dat hij vooral gewaardeerd werd als schrijver van novellen. In het hogere genre van de historische roman werd hij te licht bevonden, hoewel hij een toenemende populariteit genoot bij het grote publiek. Voor het culturele establishment in Nederland was Conscience te Vlaams, te katholiek en van te weinig gewicht, zowel maatschappelijk als letterkundig. Vandaar waarschijnlijk dat professor de Vries Conscience op gepaste afstand hield.

Abstract – This paper investigates the appreciation and imaging of Hendrik Conscience and his works in the Netherlands. Point of departure is the question how close the relationship may have been between the writer and the Leiden philologist Matthias de Vries. This relationship seems to be illustrative for the receipt Dutch culture bearers prepared to Conscience which is analyzed on the basis of publications in the Dutch daily press, from Conscience’s breakthrough in 1849 till his decease in 1883. The analysis shows that he was appreciated in particular as an author of short stories. In the higher genre of the historical novel he was found wanting, although he enjoyed a growing popularity among the general public. The cultural establishment in the Netherlands judged him as too Flemish, too catholic and of insufficient weight in both social and literary terms. It is probably therefore that professor De Vries kept Conscience at an appropriate distance.