Hendrik Conscience als operalibrettist: van ‘De pelgrim in de woestyn’ tot De dichter en zijn droombeeld

  • Adelheid Ceulemans Universiteit Antwerpen
  • Jan Dewilde Koninklijk Conservatorium Antwerpen

Samenvatting

In 1867 vatte Hendrik Conscience (1812-1883) een ambitieus muziekproject aan: hij zou voor de Gentse componist Karel Miry (1823-1889) een operalibretto schrijven. Conscience baseerde het libretto op ‘De pelgrim in de woestyn’, een enigszins merkwaardige novelle die hij 27 jaar eerder had gepubliceerd in het debuutnummer van de literaire periodiek De Noordstar (1840). Het resultaat van deze samenwerking – tussen een debuterend librettist en een ervaren en gevierd componist – is de opera De dichter en zijn droombeeld, die te Brussel in première ging op 1 december 1872. Ondanks de lovende recensies van tijdgenoten (zoals Julius Hoste), zou de opera slechts één keer opgevoerd worden.

Adelheid Ceulemans en Jan Dewilde lichten in dit artikel de ontstaansgeschiedenis van De dichter en zijn droombeeld toe, van de publicatie van de novelle in 1840 tot de première van de opera in 1872. ‘De pelgrim in de woestyn’ en De dichter en zijn droombeeld worden tekstueel geanalyseerd en met elkaar vergeleken (vanuit een tekstanalytisch perspectief). Beide werken (novelle en opera) worden gesitueerd in respectievelijk de literair-historische en de muziek-historische context (de literaire romantiek; première en receptie van de opera).

Abstract

In 1867 Hendrik Conscience (1812-1883) started an ambitious musical project: he would write an opera libretto for the Ghent composer Karel Miry (1823-1889). Conscience based the libretto on ‘De pelgrim in de woestyn’ [‘The pilgrim in the desert’], a rather peculiar short story that was published 27 years earlier, in the debut issue of the literary periodical De Noordstar [The North Star] (1840). The result of this collaboration – between a debuting librettist and an experienced and celebrated composer – is the opera De dichter en zijn droombeeld [The poet and his dream], which had his premiere in Brussels on 1 December 1872. Despite the favourable reviews by contemporaries (such as Julius Hoste), the opera would be performed only once.

Adelheid Ceulemans and Jan Dewilde explain in this article the genesis of De dichter en zijn droombeeld, from the publication of the novella in 1840 until the premiere of the opera in 1872. ‘De pelgrim in de woestyn’ and De dichter en zijn droombeeld are textually analyzed and compared with each other (from a textual-analytical perspective). Both works (novella and opera) are also situated in respectively the literary-historical and the musical-historical context (literary romanticism; premiere and reception of the opera).

Gepubliceerd
2014-10-20