Literatuur als vlag. Hendrik Conscience en de choreografie van de massa

Samenvatting

De algemene opinie wil dat Conscience tot de eerste generatie filologen en letterkundigen behoort voor wie de Vlaamse Beweging zich beperkte tot het culturele domein. Met zijn roman De Leeuw van Vlaanderen (1838) loopt hij echter vooruit op de fase waarbij die beweging zich omvormde tot een politieke democratische massabeweging. Conscience creëerde voor Vlaanderen de symbolische voorwaarden die, naast de door Hroch geformuleerde sociale voorwaarden, fundamenteel zijn voor het welslagen van een nationalistische massabeweging. De basiselementen van dit symbolisch universum zijn van verschillende aard, zowel inhoudelijk, formeel, visueel, auditief als performatief. Conscience maakte literatuur tot vlag.

Abstract

Conscience is generally considered as a member of the literary and philological group in the first cultural phase of the national Flemish Movement. However with his novel The Lion of Flanders (1838) he clearly anticipates the later phase of political democratic mass movement. With this novel he created the symbolic preconditions which are fundamental, apart from the social preconditions as described by Hroch, for the success of nationalist movements. This article gives a analysis of the basic elements of this symbolic universe on different levels (content, form, audition, performance). Conscience made literature work as a flag.