‘Het sieraad van de courant’ Karel van de Woestijne als ‘oorlogscorrespondent’
Samenvatting
Karel van de Woestijne is correspondent voor de Nieuwe Rotterdamse Courant in Brussel. Wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, blijft hij voor die krant werken. Zijn stukken worden door koeriers naar Nederland gebracht. De NRC-lezers smullen van zijn dagboeknotities. Zijn milde toon t.o.v. de Duitsers wordt door zijn opdrachtgevers gewaardeerd. Van de Woestijne lijkt vanaf het begin een zekere zelfcensuur toe te passen.
Van augustus 1914 tot eind februari 1915 publiceert hij in de NRC zijn ‘Dagboek van den Oorlog’, waarin hij de intrede van de Duitsers in Brussel beschrijft, over de evolutie van de oorlog bericht en het leven in de bezette stad in kaart brengt. Dan valt er even een stilte. Vanaf eind maart 1915 verschijnt zijn kroniek ‘Het leven te Brussel’, waarin hij het zich nog meer dan voorheen op de vlakte houdt. Dat heeft te maken met veranderde omstandigheden.
Vanaf januari 1915 wordt de grens met Nederland extra bewaakt. Het werk van de koeriers wordt vrijwel onmogelijk. De pas opgerichte Pressezentrale (censuur) brengt soelaas. Zij bezorgt de nagekeken teksten van Van de Woestijne aan de NRC. Van de Woestijne blijkt het uitstekend met zijn censor te kunnen vinden. Eind oktober 1916, na een voor de Duitsers teleurstellende artikelenreeks van Van de Woestijne over de vernederlandste universiteit van Gent, valt Van de Woestijnes correspondentschap echter stil. Pas tegen het einde van de oorlog hervat hij zijn werkzaamheden. Opvallend is dan de harde toon waarmee de correspondent, die zelf niet geheel onbesproken is, uitvaart tegen de activisten.
Abstract
Karel van de Woestijne is the correspondent for the Nieuwe Rotterdamsche Courant in Brussels. At the start of the WWI he keeps working for that newspaper. His pieces are brought to The Netherlands by courier. The NRC- readers relish his diary entries. His mild tone with regard to the Germans is appreciated by the editor. Van de Woestijne seems to apply some kind of self-censorship from the very beginning.
From August 1914 till the end of February 1915 he publishes in the NRC his ‘Dagboek van den Oorlog’ (Diary of the war), in which he describes the entry of the Germans in Brussels, gives updates about the evolution of the war and portrays life in the occupied city. Then there is a short break. From the end of March 1915 onwards his chronicle ‘Het leven te Brussel’ (Life in Brussels) appears, in which he, more than ever, plays safe. This has everything to do with the changed circumstances.
From January 1915 onwards the border with the Netherlands is under extra surveillance. The work of the couriers is practically impossible. The newly established Pressezentrale (censorship) offers solace. It delivers the censored texts of Van de Woestijne to the NRC. Van de Woestijne appears to get along very well with his censor. At the end of October 1916, after a for the Germans disappointing series of articles about the dutchification of the university of Ghent, Van de Woestijne’s correspondence comes to a halt. Only at the end of the war he takes up his entries again. Striking is the harsh tone the correspondent, who is not exactly irreproachable himself, uses to berate Flemish collaborators.
- Auteurs behouden de auteursrechten en geven het tijdschrift het recht van eerste publicatie van het werk onder een Creative Commons Attribution Licentie die anderen het recht geeft het werk te delen onder vermelding van het auteurschap van het werk en de eerste publicatie in dit tijdschrift.
- Auteurs mogen separate, additionele contractuele overeenkomsten aangaan voor het niet-exclusief distribueren van de door het tijdschrift gepubliceerde versie van het werk (bv. plaatsing in een institutionele repository of publicatie in een boek), onder vermelding van de eerste publicatie in dit tijdschrift.
- Auteurs hebben het recht en worden aangemoedigd om hun werk online beschikbaar te stellen (bv. in institutionele repositories of op hun website) voorafgaand aan en gedurende de inzending, aangezien dat kan leiden tot productieve discussies, sneller en meer citaties van het gepubliceerde werk (Zie The Effect of Open Access).
