Adoptie in het fin de siècle

De roman Madeleine (1897) van Virginie Loveling als proeve van biologisch determinisme

Samenvatting

Samenvatting

Ik vergelijk de roman Madeleine van Virginie Loveling over de adoptie van een kindje uit een kwetsbaar sociaal milieu met een spraakmakende fin de siècle-roman waarin adoptie eveneens een rol speelt: Hilda van Suylenburg van Cécile de Jong van Beek en Donk. De twee romans verschijnen in hetzelfde jaar, 1897, maar dragen een tegengestelde ideologie uit. Loveling doordringt de lezer van de onmogelijkheid om de wetten van de natuur om te buigen of te negeren. Ze doet dit door de plotconstructie, het gebruik van botanische metaforen ontleend aan de sciëntistische cultuurfilosoof Hippolyte Taine, en de keuze voor een editoriale alwetende verteller. Cécile de Jong van Beek en Donk daarentegen houdt een geëngageerd pleidooi voor sociale mobiliteit zonder de hindernis van erfelijkheid of biologisch determinisme. De behandeling van het adoptiethema is een graadmeter voor de positionering van de auteurs tegenover het naturalisme.

 Abstract

I compare Virginie Loveling's novel Madeleine, about the adoption of a child from a vulnerable social environment, with a controversial fin de siècle novel in which adoption also plays a role: Hilda van Suylenburg by Cécile de Jong van Beek en Donk. The two novels were published in the same year, 1897, but express opposite ideologies. Loveling, through plot construction and the consistent use of botanical metaphors borrowed from the scientistic cultural philosopher Hippolyte Taine, and by opting for an editorial narrator, impresses upon the reader the impossibility of bending or ignoring the laws of nature. In contrast, Cécile de Jong van Beek and Donk makes a committed plea for social mobility without the obstacle of heredity or biological determinism. Their treatment of the adoption theme is an indicator of the respective authors' position towards naturalism.